Manuel Curros Enríquez
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
ó Marqués de Miraflores, a Arrazola, a Mon e finalmente en 1864 a Narváez. Os progresistas da Unión Liberal interpretan estes nomeamentos como o síntoma do entreguismo da Raíña ó sector ultraconservador e neocatólico. A limitación das liberdades políticas, a brutal represión sobre a prensa e o exercicio despótico do poder por Narváez son os síntomas alarmantes de que as liberdades estaban ameazadas en España. Pola súa parte os demócratas, rama escindida do progresismo, acúsana estes de contemporizar coa inxustiza e reclaman dos progresistas que se manifesten se estaban a favor do contubernio monárquiconeocatólico no poder ou se pasaban a outra aceira na que desde había tempo os agardaban. O xeneral Prim, día a día máis líder dos progresistas, visita á Raíña o 30VIII1863 para pedirlle un cambio de rumbo. A resposta foi unha absoluta negativa. A partir deste momento Prim interpreta que a solución política pasaba por derrubala Monarquía de Isabel II. Cando o 3V1864 Prim pronunciou o brinde dos Campos Elíseos de Madrid e dixo que o partido progresista pasaría sobre ?los obstáculos tradicionales? que lles impedían chegar ó poder, todos entenderon que aquelas palabras significaban unha declaración de guerra contra Isabel II. Logo viñeron os levantamentos de 1865 (A Noite de San Daniel)5 e os de 1866, de Villarejo, o do 22VI1866 (Cuartel de San Xil) e o de agosto de 1867. Detrás de todos estes levantamentos, agás do primeiro, está Prim. Fracasaron os levantamentos, os dirixentes progresistas e demócratas tiveron que exiliarse e, desde o estranxeiro, Prim segue liderando a conspiración para preparalo golpe definitivo. Prim comprendeu, logo dos sucesivos fracasos, que o golpe non podía ser estrictamente militar. Era preciso contar co pobo para que desde o primeiro momento dominara as rúas e impuxera a súa lei. Por este motivo busca o apoio dos líderes republicanos que, como el, estaban no exilio: Pi y Margall, Ruíz Zorrilla, e os galegos Eduardo Chao e Manuel Becerra. Prim tivo a astucia de non comprometerse nunca coa futura forma de Goberno en canto o golpe triunfara, argumentando que correspondía á soberanía nacional, nun Parlamento elixido mediante sufraxio universal, definirse sobre a futura forma de Goberno, monárquica ou republicana. Con esta promesa os republicanos mobilizan desde o exilio as súas bases e unha tupida rede de espionaxe e de axentes clandestinos empezan a traballala base popular. En Madrid aparecen xornais clandestinos como El Eco de la Revolución, El Alerta, El Puñal y el Trono, El Relámpago, El Centinela del Pueblo, impresos clandestinamente e repartidos por mans misteriosas que os poñían nas cafeterías, os metían por debaixo das portas, nos casinos ou pegados ás paredes. Xornais sempre anónimos, poemas incendiarios contra os Borbóns tamén anónimos e que xa nunca máis saberemos quen os redactaron.
151
Nº 362