BOLET?? DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA 153
?
Cando foi desti?ado ao Peril tomou ? cami?o de Acapulc?,
seguido de grande soma de indios que Ian chorando abertamente
a perda de tan b? gobernante;' d?mostraci??'`que n:unca: se hizo
a otro manidatario, di' con toda crareza un escritor mexicano (39).
No Peril fixo uuha laboura do ineirande merescemento : Baixo
o seu mandado constituiuse o Tribunal Maior, de Contas; prose
guindo as empresas desc?bridoras; Pedro Fern?ndez de Quir?s
chegou ?s terras australes, nunha expedici?n ? Patagonia. Foi o
primeiro Virrei que atendendo a incapacidade dos indios
e Percuradores que no seu` nome solicitasen as' causas
nos tribunaes de xustiza. Pro por riba de todo isto ?seintilea a
sua integridade''e desintr?s antre aquila burocracia.apodrecida,;:
sempre. anceiosa de'.bot?n.
Morrell .pobre.e tivo que ser enterrado de esmola. Il que fixer?`
despesas cos pobres por valor de 20.000 ducados, deixaba 80.000
de d?bedas. Tivo o erario p?brico que facerse c?rrego do enterro.
corpo foi logo traido a Espa?a e . en Salamanca"r?cib?rono
c? louvor que meresc?a o seu merit() e a sua aboenza, pobo, Uni
versidade,. Colexos e Conventos relixiosos. No mosteiro de Santa
Ursula acougan os osos disten gran galego.
.
vedo: G?ndara (39). Xoan Antonio de Vera ? Figueroa (40) Valdi
via (41) ?Sidonio Apolin?r (4) Pascasio de Seguin (43) e os m?der' "
nos investigadores coma Lafuente, Ibarr?, Mar???n, 'o mexicano'
P?rez Maldonado, etc., todos alaudan de cote ao V Conde de'Mon
terrey. Embora a sua minor obra '? a filla dona Ines, casada co
Conde Duque de Olivares, dona da rai?a Margarita e muller de
intelixencia e bondade infindas'':q?e foi achego e conforto do
marido no torvoenta vida 'do valido.
A ela adic?ronlle xenerosos louros Quevedo o Lope de Vega,
pois soupo ser "una de estas? se?oras hisp?nicas de virtud Ilene,
(38) Ibidem.
(39) Ob. cit.
(40) "Fragmentos hist?ricos de la vida de don Gaspar de Guzman,
Conde de Olivares". Semanario erudito de Antonio Valladares. Tomo 1I,
Madride, 1787.
(41) Ob. cit.
(42) "Ep?stolas".
(43) "Historia General del Reino de Galicia". Habana, 1817, Tomo I
p?xinas 66 e 67.