[p. 21]
Este de 1970 é o ano VIII dos que, por iniciativa da Real Academia
Gallega, celébrase o «Día das Letras Galegas». Ven seguido
dos adicados a Rosalía, Castelao, Pondal, Añón, Curros, Cuevillas e
Noriega. E quixo a corporación, neste que andamos, esaltar a figura
ilustre de don Manuel Valladares Núnez.
Lexicógrafo, poeta, novelista, é Valladares
un dos máis esgrevios devanceiros nosos no cultivo das letras rexionás.
Autor dun diccionario galego-castelán, de numerosas composicións
poéticas de xinea costumista e da primeira novela escrita en galego,
estivo tamén atento á cultura do pobo facendo a recadádiva de
refráns, adaxios, adeviñanzas e cántigas de espresión popular, apañándoas
amorosamente na súa bisbarra da Ulla, unha das máis fermosas e
farturentas da nosa Terra.
Rendéndolle a Valladares a homenaxe debida e
prestándolle á par un importante servicio á cultura do país,
estimóu a corporación que deberá sair do inédito a colectánea das
devanditas cántigas pra engadila ás xa esistentes recollidas ao longo
da xeografía afectiva e sentimental de Galicia. E no intento, ademáis,
de encher e completar o ámeto poético coñecido dun pobo que traballa
e que canta, que canta traballando e que, cantando, traballa.
Chegóuse así á edición do presente
cancioneiro. Foi tirada dunha obra manuscrita polo proprio autor con
ordenada, elegante e clara caligrafía de nidio feitío decimonónico.
Tidóuno Cantigueiro Popular e datóuno no ano de 1867. Compónse
de dúas partes, precedidas dun pequeno prólogo xustificativo e, ao
final, vai seguido dunha manchea de traballos, algúns xa publicados,
con indicación do lugar e da data en que o foi cada un deles. A
primeira parte encétase coas Cántigas da Ulla, texto éste que,
cabalmente, sae hoxe da xerfa do inédito.
[p. 22]
Tratándose dun documento histórico, publicado
agora por primeira vez, consideróu axeitado a Academia dálo a coñecer
na súa ortografía orixinal, antre outras razóns, pra facer máis
doado o conecemento da evolución do idioma escrito a partir da
renacencia das letras galegas. Unha xerocopia do manuscrito orixinal
consérvase nos Arquivos da Corporación en agarda de publicalo na súa
totalidade.
Réstalle, por último, á Real Academia
Gallega espresarlle a súa máis fonda estima a don Antonio Losada e a
don Xosé Espinosa sobriños-netos de don Marcial Valladares, pola
xentileza que tiveron de poñer ao dispor daquéla os orixinás da obra do
seu ilustre devanceiro; e manifestárlle, igualmente, o seu recoñecemento máis rendido ao Concello da Estrada, na persoa do seu
alcalde, don Mario Blanco Fuentes, pola xenerosa axuda prestada,
posibilitadora da presente edición.
|